درنگ: «سلام» از اسماء ذاتی و ثبوتی الهی است که به‌عنوان حقیقتی وجودی، ذات، صفات و مظاهر حق تعالی را در بر می‌گیرد و از اولیات اسماء حسنی محسوب می‌شود.

درنگ: نظام خلقت بر اساس سلامت و تعادل پاسخ داده شده و هر اختلال، نتیجه انحراف قسری از فطرت سالم است.

درنگ: حرکت طبیعی موجودات، تجلی سلامتی است و «سلام» حرکتی پویا و هدایتگر به سوی کمال در نظام هستی است.

درنگ: «سلام» مقدم بر علم و قدرت الهی است، زیرا سلامت، شرط کمال این صفات محسوب می‌شود.

درنگ: غفلت از مفهوم «سلام» در فرهنگ دینی، نتیجه غلبه رویکردهای جبرگرایانه و زورمدارانه در تاریخ جوامع اسلامی است.

درنگ: استبداد تاریخی، مفهوم «تسلم» را از انقیاد عاشقانه به زورمداری و اجبار تحریف کرده است.

زورمداری، نتیجه ضعف

زورمداری، نتیجه ضعف درونی افراد، خانواده‌ها و جوامع است، در حالی که نظام خلقت بر قوت و سلامت استوار استوار است. این ضعف، مانند خاکستری است که بر آتش معرفت نشسته و آن را خاموش کرده است. نظام خلقت، چنان‌که در آیه شریفه هَلْ تَرَىٰ [مطلب حذف شد] : آیا در خلقت هیچ شکاف و نقصی می‌بینی؟؟) آمده، بدون نقص و ضعف است و زورمداری، انحرافی از این قوت ذاتی به شمر می‌رود.

جمع‌بندی بخش دوم

این بخش، به بررسی تحریف مفهوم «تسلم» تحت تأثیر استبداد و جبر پرداخته است. غفلت از «سلام»،، تحریف تسلم به زورمداری و استفاده از جبر به‌عنوان ابزاری سیاسی، از انحرافات تاریخی در فرهنگ دینی است. زورمداری، نتیجه ضعف درونی و انحراف از فطرت سالم است. است. در ادامه، به تبیین تسلم عاشقانه در داستان ابراهیم و اسماعیل پرداخته خواهد شد.

بخش سوم: تسلم عاشقانه در پرتو داستان ابراهیم و اسماعیل

تسلم به‌عنوان انقیاد عاشقانه

«تسلم» در ماده، به معنای انقیاد عاشقانه به اراده الهی است، نه خضوه در برابر زور. و. این علوم، مانند معاصقه‌ای الهی است که بنده با عشق و اطاعت، خود را به آغوش حق می‌سپارد.. تحریک تسلم به زورمداری، نتیجه فرهنگ استبدادی است که در جوامع اسلامی ریشه می‌دهد و مانع فهم حقیقت شده است.

داستان ابراهیم و اسمعیل: الگوی تسلم

داستان ابراهیم و اسمعیل، چون گوهری درخشان، نمونه‌ای برجسته از تسلم عاشقانه و بدون اجبار است.. در آیه شریه فَلَمَّآ أَسْلَمَا [مطلب حذف شد] : پس چون هر دو تسلسل شدند و او را به پیشانی بر زمین نهاد)،)، تسلمالم کامل هر دو نفر به اراده الهی، بدون هیچ زور و اجباری، به تصویر کشیده شده است.. این تسلم، مانند شناغری است که با اطمینان به جریان آب، خود را به آن می‌سپارد..

آزادی و اختیار در گفت‌وگوی ابراهیم و اسمعیل

گفت‌وگوی ابرهیم با اسمعیل، چون آیینه‌ای صاف، اوج احترام به آزادی و اختیار را نشان می‌دهد.. در آیه شریجه قَالَ يَبُنَىَّ إِنِّىٓ أَرَىٰ فِى الْمَنَامِ أَنِّىٓ أَذْبَحُكَ فَانظُرْ مَاذَا تَرَىٰ (صافات: 102، ترجمه فلدوندو: گفت: ای پسرم، من در خواب دیدم که تو را ذبح می‌کنم، ببین تو چه فکر می‌کنی؟؟)، ابراهیم با صراحت و شفافیت، نظر فرزندش را جوا می‌شود.. واژه «فَٱنظُرْ» (جهانگر)، دعوتی است به تفکر و دقت، گویی ابراهیم، فرزند را به مشارکت در تصمیم‌گیری دعوت می‌کند..

صبر و تسلم اسمعیل

پاسخ اسمیعیل در آیه شریفه قَالَ يَأَبَتِ ٱفْعَلْ مَا تَؤْمَرَ سَتَجِدُنِىٓ إِن شَٰٓءَ ٱللَّهُ [مطلب حذف شد] : گفت: ای پدرم، آنچه را که مامور شده انجام ده، ان‌شاءالله مرا از صابران خواهید یافت)، نشان‌دهنده صبر و تسلم عاشقانه است. این پاسخ، مانند نغمه‌ای آرام، اطمینان و اطاعت کامل را به نمایش می‌گذارد، بدون اینکه اثری از زور یا اجبار در آن باشد.

پاداش الهی برای تسلیم

بشارت به اسحاق، نتیجه تسلیم کامل ابراهیم و اسمعیل است، چنان که در آیه شریفه وَبَشَّرْنَٰهُ بِإِسْحَٰقَ نَبِيًّا [مطلب حذف شد] : و او را به اسحاق، پیامبری از صالحان، بشارت دادیم) آمده است. این پاداش، مانند گلی است که از خاک تسلیم و سلامت روییده و نشان‌دهنده لطف الهی به بندگان مطیع است.

جمع‌بندی بخش سوم

این بخش، به تبیین تسلیم عاشقانه در داستان ابراهیم و اسمعیل پرداخت. تسلیم، انقیاد عاشقانه به اراده الهی است و داستان ابراهیم و اسمعیل، الگویی برجسته از آزادی، صبر و اطاعت بدون اجبار ارائه می‌دهد. پاداش الهی به این تسلیم، نشان‌دهنده پیوند عمیق میان سلامت و عشق است. در ادامه، به نقد آزادی ناقص و ضرورت سلامت پرداخته خواهد شد.

بخش چهارم: نقد آزادی ناقص و ضرورت سلامت

نقص مفهوم آزادی در برابر سلامت

مفهوم «آزادی»، به دلیل ابهام در حدود و قیود، ناقص است و نمی‌تواند جایگزین سلامت شود. آزادی بدون چارچوب، به هرج و مرج می‌انجامد، مانند رودی که بی‌بخند، ویرانی به بار می‌آورد. اما «سلام»، آزادی را در قالب تعادل و هماهنگی با فطرت تعریف می‌کند، گویی آیینه‌ای است که حقیقت کمال را منعکس می‌سازد.

سلامت در شریعت و طبیعت

شریعت اسلامی، مانند نظام طبیعت، بر اساس سلامت و تعادل بنا شده است. این هم‌خوانی، مانند دو بال است که انسان را به سوی کمال پرواز می‌دهد. در شریعت، هیچ اثری از زورمداری نیست، چنان که در آیه شریفه لَآ إِكْرَاهَ [مطلب حذف شد] : در دین هیچ اجباری نیست) نفی هرگونه اجبار در دین تصریح شده است. شریعت، بازتاب نظام تکوینی است که سلامت را در همه ابعاد وجودی ترویج می‌کند.

نفی زور در احکام اسلامی

احکام اسلامی، از جمله قصاص و دیات، بر اساس سلامت و عدالت طراحی شده‌اند، نه زورمداری. در آیه شریفه وَلَكُمْ فِى ٱلْقِصَاصِ حَيَوٰةٌ [مطلب حذف شد] : و در قصاص برای شما زندگی است، ای خردمندان)، قصاص به‌عنوان وسیله‌ای برای حفظ حیات و سلامت جامعه معرفی شده است. این احکام، مانند ستون‌های بنایی استوار، عدالت و نظم را در جامعه تضمین می‌کنند.

جمع‌بندی بخش چهارم

این بخش، به نقد مفهوم ناقص آزادی و تبیین سلامت به‌عنوان جوهره شریعت و طبیعت پرداخت. «سلام» مفهومی جامع‌تر از آزادی است و شریعت اسلامی، با نفی زورمداری، سلامت را ترویج می‌کند. احکام اسلامی نیز برای حفظ عدالت و حیات هستند، نه اجبار. در ادامه، ضرورت بازسازی معرفت دینی بررسی خواهد شد.

بعداء مفاهیم دینی

ماده نیازمند بازنگری در مفاهیم و الفاظ است تا از تحریفاتی مانند زورمداری پاک شود. این بازسازی، مانند صیقل دادن آیینه‌ای است که غبار تحریف بر آن نشسته و مانع انعکاس نور حقیقت شده است. مفاهیمی چون «سلام»، «تسلم» و «اسلم» باید به معنای اصیل خود، یعنی سلامت، عشق و شکوفایی، بازگردد.

نقد فرهنگ اجتماعی و فقدان عشق

جامعه امروز، مانند معیضی است که از فقدان سلامت روانی و اجتماعی رنج می‌برد. روابط انسانی، از خانواده تا اجتماع، از عشق به صفا تهی شده و به زورمداری آلوده است. این فقدان، مانند خاکی است که بذر معرفت در آن نمی‌روید و بازسازی فرهنگ دینی را ضروری می‌سازد.

نقش قرآن کریم در تحول معرفتی

قرآن کریم، مانند داوری عادل، معیار حقیقت است. این کتاب الهی، با تبیین مفاهیم «سلام» و «تسلم»،، راه را برای تحول معرففتی هموار می‌کند.. آیه شریفه إنْ كُنتم تُحِبّونَ ٱللَّهَ فَتَبِعونِى يَحْبِبْكُمُ ٱللَّهُ (آل‌عمران: 31، ترجمه فلدوندو: اگر خدا را دوست دارید، از من پیروی کنید تا خدا شما را دوست بدارد) نشان می‌دهد که اطاعت، نتیجه عشق است، نه زور.

جمع‌بندی بخش پنجم

این بخش، ضرورت بازسازی دینی را برای پاک‌سازی مفاهیم از تحریف و احیای سلامت و عشق تأکید کرد. فقدان سلامت در روابط اجتماعی، نشانه دوری از فرهنگ علم است و قرآن کریم، معیار تحول معرفتی است. در ادامه، نتیجه‌گیری کلی ارائه خواهد شد.

نتیجه‌گیری کلی

این اثر، چون گوهری گران‌بها، مفهوم «سلام» را در پرتو اسماء حسنی و آیات محکم قرآن کریم کاوش کرد. «سلام»، حقیقتی ذاتی و ثبوتی است که به‌عنوان جوهره نظام خلقت، حرکت موجودات را به سوی کمال هدایت می‌کند. تقدم این اسم به سایر صفات، جایگاه رفیع آن را نشان می‌دهد. تحریف «تسلم» به زورمداری، نتیجه استبداد تاریخی است که مفهوم اصیل را در فرهنگ مثعی مخدوش کرد. داستان ابراهیم و اسماعیل، الگویی درخش از مفاهیم آزادی، صبر و اطاعت بدون اجبار ارائه می‌دهد. مفهوم «سلام»، جامع‌تر از آزادی ناقص است و شریعت اسلامی، با نفی زورمداری، سلامت را در همه ساحات ترویج می‌کند. احکام اسلامی برای حفظ عدالت و حیات هستند. بازسازی معرفت دینی، برای پاک‌سازی مفاهیم از ویروس زورمداری و احیای فرهنگ قرآنی ضروری است.. این تحلیل، جامعه اسلامی را به بازنگری در مفاهیم دینی و احیای سلامت و عشق دعوت می‌کند تا عزت معنوی خود را بازآفریند و راه را برای پژوهش‌های آتی هموار سازد..