﴿وَعَادًا وَثَمُودَ وَأَصْحَابَ الرَّسِّ وَقُرُونًا بَيْنَ ذَٰلِكَ كَثِيرًا﴾

ترجمه: و قوم عاد و ثمود و اصحاب رَسّ و نسل‌های بسیار میان آنها.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن مطلق عمل: این عمل به‌طور کامل ناپسند و زیان‌بار است.
• زیان و ضرر: هرگونه سرمایه‌گذاری در این مسیر، نه‌تنها سودی ندارد، بلکه به خسارت‌های مادی و معنوی منجر می‌شود.

﴿وَكُلًّا ضَرَبْنَا لَهُ الْأَمْثَالَ وَكُلًّا تَبَّرْنَا تَتْبِيرًا﴾

ترجمه: و برای هر یک مثل‌ها آوردیم و هر یک را به‌کلی نابود کردیم.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن مطلق عمل: این عمل به شدت ناپسند و خطرناک است.
• قتل و جنایت: عبارت «تَبَّرْنَا تَتْبِيرًا» بر همراهی این عمل با نابودی، قتل و جنایت دلالت دارد.

﴿وَلَقَدْ أَتَوْا عَلَى الْقَرْيَةِ الَّتِي أُمْطِرَتْ مَطَرَ السَّوْءِ ۚ أَفَلَمْ يَكُونُوا يَرَوْنَهَا ۚ بَلْ كَانُوا لَا يَرْجُونَ نُشُورًا﴾

ترجمه: و به‌راستی بر شهری که باران بلا بر آن باریده بود، گذشتند. آیا آن را نمی‌دیدند؟ بلکه به رستاخیز امید نداشتند.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن مطلق عمل: این عمل به‌طور کامل ناپسند است.
• عذاب و بلا: عبارت «مَطَرَ السَّوْءِ» بر همراهی این عمل با عذاب و بلا تأکید دارد.

﴿وَإِذَا رَأَوْكَ إِنْ يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا أَهَٰذَا الَّذِي بَعَثَ اللَّهُ رَسُولًا﴾

ترجمه: و چون تو را ببینند، جز به مسخره‌ات نگیرند که آیا این همان است که خدا به پیامبری برانگیخته؟

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن عمل: این عمل خیر نیست و ناپسند است.
• استکبار و تحقیر: عبارت «إِنْ يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا» بر آلودگی این عمل به استکبار و تحقیر دیگران دلالت دارد.

﴿إِنْ كَادَ لَيُضِلُّنَا عَنْ آلِهَتِنَا لَوْلَا أَنْ صَبَرْنَا عَلَيْهَا ۚ وَسَوْفَ يَعْلَمُونَ حِينَ يَرَوْنَ الْعَذَابَ مَنْ أَضَلُّ سَبِيلًا﴾

ترجمه: نزدیک بود ما را از خدایانمان گمراه کند، اگر بر آنها صبر نمی‌کردیم. و به‌زودی چون عذاب را ببینند، خواهند دانست که گمراه‌تر کیست.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن مطلق عمل: این عمل به شدت ناپسند است.
• گمراهی و استکبار: عبارات «لَيُضِلُّنَا» و «صَبَرْنَا عَلَيْهَا» بر گمراهی، ضلالت، استکبار و غرور در این عمل دلالت دارند.
• عذاب و ناکامی: عبارت «يَرَوْنَ الْعَذَابَ» بر عذاب و ناکامی در این مسیر تأکید دارد.

﴿أَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَٰهَهُ هَوَاهُ ۚ أَفَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا﴾

ترجمه: آیا دیدی کسی را که هوای نفسش را معبود خود گرفت؟ آیا تو بر او نگهبان خواهی بود؟

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن مطلق عمل: این عمل به شدت ناپسند است و باید ترک شود.
• هوای نفس و ناکامی: عبارت «اتَّخَذَ إِلَٰهَهُ هَوَاهُ» بر پیروی از هوای نفس و ناکامی در این عمل دلالت دارد.
• عدم پذیرش: سخنان طالبان در این مسیر خریداری ندارد و پذیرفته نمی‌شود.
• ظاهرنمایی و فریب: این عمل با ظاهرنمایی و فریب همراه است.

﴿أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ ۚ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعَامِ ۖ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا﴾

ترجمه: یا گمان می‌کنی که بیشترشان می‌شنوند یا تعقل می‌کنند؟ آنها جز مانند چهارپایان نیستند، بلکه گمراه‌ترند.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن مطلق عمل: این عمل بسیار ناپسند است.
• عدم تعقل و گمراهی: عبارات «إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعَامِ» و «أَضَلُّ سَبِيلًا» بر فقدان تعقل و گمراهی در این عمل دلالت دارند.
• ظاهر فریبنده: این عمل ظاهری خوب اما باطنی گمراه‌کننده دارد.

﴿أَلَمْ تَرَ إِلَىٰ رَبِّكَ كَيْفَ مَدَّ الظِّلَّ وَلَوْ شَاءَ لَجَعَلَهُ سَاكِنًا ۖ ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَيْهِ دَلِيلًا﴾

ترجمه: آیا به پروردگارت ندیدی که چگونه سایه را گستراند؟ و اگر می‌خواست، آن را ساکن قرار می‌داد. سپس خورشید را بر آن دلیل قرار دادیم.

نکات کلیدی:

• خیر بودن عمل: این عمل خیر و پسندیده است.
• نیاز به هدایت الهی: عبارت «جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَيْهِ دَلِيلًا» بر لزوم هدایت الهی در این عمل دلالت دارد.
• مشکلات و آرامش: این عمل با آرامش انجام می‌شود، اما مشکلاتی نیز در آن وجود دارد.

﴿ثُمَّ قَبَضْنَاهُ إِلَيْنَا قَبْضًا يَسِيرًا﴾

ترجمه: سپس آن را به سوی خود به‌آرامی بازگرفتیم.

نکات کلیدی:

• خیر بودن عمل: این عمل خیر و پسندیده است.
• آرامش و صبر: عبارت «قَبْضًا يَسِيرًا» بر آرامش و کنترل‌پذیری این عمل دلالت دارد.
• طبیعی بودن: این عمل به‌گونه‌ای طبیعی و با سهولت انجام می‌شود.

﴿وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ لِبَاسًا وَالنَّوْمَ سُبَاتًا وَجَعَلَ النَّهَارَ نُشُورًا﴾

ترجمه: و اوست که شب را پوشش و خواب را آرامش و روز را رستاخیز قرار داد.

نکات کلیدی:

• خیر بودن عمل: این عمل خیر و پسندیده است.
• نظم و آرامش: عبارات «جَعَلَ اللَّيْلَ لِبَاسًا» و «جَعَلَ النَّهَارَ نُشُورًا» بر نظم، آرامش و نشاط در این عمل دلالت دارند.

﴿وَهُوَ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ ۚ وَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً طَهُورًا﴾

ترجمه: و اوست که بادها را مژده‌دهنده پیشاپیش رحمتش فرستاد و از آسمان آبی پاک‌کننده نازل کردیم.

نکات کلیدی:

• خیر بودن عمل: این عمل خیر و پسندیده است.
• بشارت و پاکی: عبارات «بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ» و «مَاءً طَهُورًا» بر بشارت، رحمت و پاکی در این عمل دلالت دارند.

﴿لِنُحْيِيَ بِهِ أَرْضًا مَيْتًا وَنُسْقِيَهُ مِمَّا خَلَقْنَا أَنْعَامًا وَأَنَاسِيَّ كَثِيرًا﴾

ترجمه: تا به آن زمین مرده را زنده کنیم و آن را به چهارپایان و انسان‌های بسیار بنوشانیم.

نکات کلیدی:

• خیر بودن عمل: این عمل خیر و پسندیده است.
• احیای حیات و خیر عمومی: عبارت «لِنُحْيِيَ بِهِ أَرْضًا مَيْتًا» بر خیر عمومی و احیای حیات در این عمل دلالت دارد.

﴿وَلَقَدْ صَرَّفْنَاهُ بَيْنَهُمْ لِيَذَّكَّرُوا فَأَبَىٰ أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا﴾

ترجمه: و به‌راستی آن را میانشان گونه‌گون کردیم تا متذکر شوند، ولی بیشتر مردم جز ناسپاسی نکردند.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن عمل: این عمل خیر است، اما با خطر ناسپاسی همراه است.
• ناسپاسی و کفر: عبارت «أَبَىٰ أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا» بر خطر ناسپاسی و کفر در این عمل دلالت دارد.
• نیاز به احتیاط: طالبان باید با دقت و احتیاط عمل کند تا از عوارض سوء در امان بماند.

﴿وَلَوْ شِئْنَا لَبَعَثْنَا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ نَذِيرًا﴾

ترجمه: و اگر می‌خواستیم، در هر شهری هشداردهنده‌ای برمی‌انگیختیم.

نکات کلیدی:

• خیر بودن عمل: این عمل خیر و پسندیده است.
• سنگینی و مسئولیت: عبارت «نَذِيرًا» بر سنگینی و مسئولیت در این عمل دلالت دارد.
• روشن و هموار: این عمل روشن، باز و آگاهانه است.

﴿فَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَجَاهِدْهُمْ بِهِ جِهَادًا كَبِيرًا﴾

ترجمه: پس از کافران اطاعت نکن و با آن جهاد بزرگی کن.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن عمل: این عمل خیر نیست و با درگیری همراه است.
• جهاد و دشواری: عبارت «جِهَادًا كَبِيرًا» بر دشواری و سنگینی این عمل دلالت دارد.
• پرهیز از اطاعت نادرست: عبارت «فَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ» بر لزوم پرهیز از مسیرهای نادرست تأکید دارد.

﴿وَهُوَ الَّذِي مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ هَٰذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ وَهَٰذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ ۖ وَجَعَلَ بَيْنَهُمَا بَرْزَخًا وَحِجْرًا مَحْجُورًا﴾

ترجمه: و اوست که دو دریا را به هم آمیخت؛ این یکی شیرین و گوارا و آن یکی شور و تلخ. و میان آنها برزخی و حایلی منع‌کننده قرار داد.

نکات کلیدی:

• خیر بودن عمل: این عمل خیر و پسندیده است.
• تعادل و جدایی: عبارت «بَرْزَخًا وَحِجْرًا مَحْجُورًا» بر تعادل و جدایی خیر و شر در این عمل دلالت دارد.
• آرامش و استمرار: عبارات «عَذْبٌ فُرَاتٌ» و «مِلْحٌ أُجَاجٌ» بر نظم، برنامه‌ریزی و استمرار این عمل تأکید دارند.

﴿وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ مِنَ الْمَاءِ بَشَرًا فَجَعَلَهُ نَسَبًا وَصِهْرًا ۗ وَكَانَ رَبُّكَ قَدِيرًا﴾

ترجمه: و اوست که از آب بشری آفرید و او را دارای نسب و پیوند زناشویی کرد. و پروردگارت تواناست.

نکات کلیدی:

• خیر بودن مطلق عمل: این عمل خیر است و نباید ترک شود.
• زحمت و سنگینی: عبارت «خَلَقَ» بر زحمت و سنگینی این عمل دلالت دارد.
• بهره‌های معنوی: عبارت «نَسَبًا» بر بهره‌های معنوی در این عمل تأکید دارد.
• خیر و سود دنیوی: عبارت «صِهْرًا» بر خیر و سود دنیوی دلالت دارد.
• ضمانت الهی: عبارت «وَكَانَ رَبُّكَ قَدِيرًا» بر ضمانت انجام و موفقیت این عمل تأکید دارد.

﴿وَيَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنْفَعُهُمْ وَلَا يَضُرُّهُمْ ۗ وَكَانَ الْكَافِرُ عَلَىٰ رَبِّهِ ظَهِيرًا﴾

ترجمه: و به جای خدا چیزی را می‌پرستند که نه به آنها سودی می‌رساند و نه زیانی. و کافر بر ضد پروردگارش پشتیبان است.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن مطلق عمل: این عمل بسیار ناپسند است.
• بی‌ثمری و زیان: عبارت «مَا لَا يَنْفَعُهُمْ وَلَا يَضُرُّهُمْ» بر بی‌ثمری و زیان‌بار بودن این عمل دلالت دارد.

﴿وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا مُبَشِّرًا وَنَذِيرًا﴾

ترجمه: و تو را جز بشارت‌دهنده و هشداردهنده نفرستادیم.

نکات کلیدی:

• خیر بودن عمل: این عمل بسیار خیر است.
• سنگینی و مسئولیت: عبارت «مُبَشِّرًا وَنَذِيرًا» بر سنگینی و مسئولیت این عمل دلالت دارد.
• شیرینی و تلخی: این عمل هم شیرینی (بشارت) و هم تلخی (انذار) دارد و فراز و نشیب‌های آن غیرقابل پیش‌بینی است.

﴿قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَنْ شَاءَ أَنْ يَتَّخِذَ إِلَىٰ رَبِّهِ سَبِيلًا﴾

ترجمه: بگو: من از شما بر آن مزدی نمی‌خواهم، جز آنکه هر کس بخواهد راهی به سوی پروردگارش برگزیند.

نکات کلیدی:

• خیر بودن عمل: این عمل خیر و سنگین است.
• خیر اخروی: عبارت «يَتَّخِذَ إِلَىٰ رَبِّهِ سَبِيلًا» بر خیر اخروی و معنوی این عمل دلالت دارد.
• عدم سود دنیوی: این عمل بهره مادی ندارد.

با نظارت صادق خادمی