متن درس
استخاره قرآنی: راهنمایی الهی در مسیر تصمیمگیری
برگرفته از درسگفتارهای آیتالله محمدرضا نکونام قدسسره، جلسه 300
مقدمه: استخاره قرآنی، دریچهای به سوی هدایت الهی
استخاره قرآنی، بهسان چراغی فروزان در مسیر تصمیمگیری، از آیات نورانی قرآن کریم بهره میگیرد تا خیر و شر امور را برای انسان آشکار سازد. این روش معنوی، با تکیه بر حکمت الهی و کلام وحی، راهنمایی مطمئن برای انتخاب مسیرهای زندگی ارائه میدهد. در این نوشتار، محتوای درسگفتار سیصدم از مجموعه درسگفتارهای ارزشمند، با رویکردی علمی و نظاممند بازنویسی شده است تا برای مخاطبان فرهیخته و پژوهشگران حوزههای دینی و اخلاقی، منبعی جامع و عمیق فراهم آورد. ساختار این اثر بهگونهای تنظیم شده است که هر آیه از سوره لقمان، همراه با تفسیر و تحلیل استخارهای آن، بهصورت مستقل و با نگاهی تخصصی بررسی شود. هدف این نوشتار، نهتنها انتقال دقیق محتوای اصلی، بلکه غنابخشی به آن با پیوندهای معنایی و شرحهای تکمیلی است تا ظرفیت عمیق قرآن کریم در هدایت انسان به نمایش درآید.
بخش نخست: هدایت و رستگاری در پرتو آیات الهی
نکته 1: موفقیت و رستگاری
﴿أُولَئِكَ عَلَى هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ﴾
ترجمه: آنان بر هدایتی از پروردگارشان هستند و ایشان همان رستگارانند.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 5
این آیه، چون ستارهای درخشان در آسمان هدایت، به رستگاری مؤمنانی اشاره دارد که در مسیر الهی گام برمیدارند. در چارچوب استخاره، این آیه نشاندهنده کاری است که با ارزش والا و نتایج مثبت و پایدار همراه است. تأکید بر واژه «مُفْلِحُونَ» بهسان نویدی است که موفقیت این کار قطعی و ماندگار خواهد بود. این آیه، گویی دعوتی است به سوی عملی که با هدایت الهی همسو شده و به رستگاری میانجامد.
نکته 2: گمراهی و بینتیجه بودن
﴿وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّخِذَهَا هُزُوًا أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ﴾
ترجمه: و از مردم کسی است که سخن بیهوده خریداری میکند تا بدون دانش، از راه خدا گمراه سازد و آن را به ریشخند گیرد؛ برای ایشان عذابی خوارکننده است.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 6
این آیه، بهسان هشداری است که از فروافتادن در دام سخنان بیهوده و ناآگاهی برحذر میدارد. در استخاره، کار مورد نظر به دلیل ماهیت فریبنده و بیاساس خود، به گمراهی و ناکامی میانجامد. این آیه، گویی آینهای است که عاقبت شوم نادانی و تمسخر حقیقت را نشان میدهد، و در استخاره، از انجام کاری که به خواری منجر میشود، نهی میکند.
نکته 3: تکبر و عذاب دردناک
﴿وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آيَاتُنَا وَلَّى مُسْتَكْبِرًا كَأَنْ لَمْ يَسْمَعْهَا كَأَنَّ فِي أُذُنَيْهِ وَقْرًا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ﴾
ترجمه: و چون آیات ما بر او خوانده شود، متکبرانه روی برمیگرداند، گویی آن را نشنیده و در گوشهایش سنگینی است؛ پس او را به عذابی دردناک بشارت ده.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 7
این آیه، بهسان زنگ خطری است که از تکبر و ناشنوایی در برابر حقیقت هشدار میدهد. در استخاره، کار مورد نظر به دلیل نادیده گرفتن حقیقت و تکبر، به عاقبتی دردناک و نامطلوب منجر میشود. این آیه، گویی راه را بر عملی که با غرور و بیتوجهی همراه است، میبندد و از تبعات سنگین آن برحذر میدارد.
نکته 4: منفعت و ماندگاری
﴿إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِيمِ﴾
ترجمه: بهراستی کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، برایشان باغهای پرنعمت است.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 8
این آیه، بهسان نویدی الهی، از پاداش مؤمنان و عمل صالح سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر به مثابه باغی پرنعمت است که با نتایج مثبت و پایدار همراه است. این آیه، دعوتی است به انجام کاری که با ایمان و عمل شایسته، به خیر و برکت میانجامد.
نکته 5: محکمی و ماندگاری
﴿خَالِدِينَ فِيهَا وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ﴾
ترجمه: در آن جاودانهاند؛ وعده خدا حق است و اوست عزتمند و حکیم.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 9
این آیه، چون صخرهای استوار، از جاودانگی در بهشت و حقانیت وعده الهی سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر با استحکام و پایداری همراه است و به نتایج ارزشمندی منجر میشود. این آیه، گویی نویدبخش عملی است که با عزت و حکمت الهی پشتیبانی میشود.
بخش دوم: پیچیدگیها و چالشهای مسیر
نکته 6: پیچیدگی و پویایی
﴿خَلَقَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا وَأَلْقَى فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُمْ وَبَثَّ فِيهَا مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ وَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنْبَتْنَا فِيهَا مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ﴾
ترجمه: آسمانها را بدون ستونهایی که ببینید آفرید و در زمین کوههای استوار افکند تا شما را نجنباند و از هر جنبندهای در آن پراکند و از آسمان آبی فرو فرستادیم و از هر نوع نیکو در آن رویاندیم.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 10
این آیه، بهسان تابلویی از خلقت الهی، از آفرینش آسمانها و زمین و موجودات سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر به دلیل استحکام و کرامت، ارزشمند است، اما با پیچیدگیها و فراز و نشیبهایی همراه است که نیازمند مدیریت دقیق است. این آیه، گویی راهنمایی است برای عملی که با وجود چالشها، به نتایج مثبت میرسد.
نکته 7: خطر و گمراهی
﴿هَذَا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِي مَاذَا خَلَقَ الَّذِينَ مِنْ دُونِهِ بَلِ الظَّالِمُونَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ﴾
ترجمه: این آفرینش خداست؛ پس به من نشان دهید که دیگران جز او چه آفریدهاند؟ بلکه ستمگران در گمراهی آشکاری هستند.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 11
این آیه، چون هشداری است که از گمراهی ستمگران سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر به دلیل ماهیت چالشبرانگیز و گمراهکننده، به شکست و خسران منجر میشود. این آیه، گویی مانعی است در برابر عملی که با انحراف و ناکامی همراه است.
نکته 8: حکمت و شکرگزاری
﴿وَلَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَمَنْ يَشْكُرْ فَإِنَّمَا يَشْكُرْ لِنَفْسِهِ وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ﴾
ترجمه: و بهراستی به لقمان حکمت عطا کردیم که برای خدا شکر کن؛ و هر که شکر گزارد، برای خود شکر گزارد و هر که ناسپاسی کند، خدا بینیاز و ستوده است.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 12
این آیه، چون گوهری حکیمانه، از اعطای حکمت به لقمان و اهمیت شکرگزاری سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر با حکمت و شکرگزاری همراه است و به نتایج مثبت و معنوی میرسد. این آیه، گویی دعوتی است به عملی که با سپاس و حکمت، به خیر و برکت میانجامد.
نکته 9: خطرات ناشی از شرک
﴿وَإِذْ قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ وَهُوَ يَعِظُهُ يَا بُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ﴾
ترجمه: و هنگامی که لقمان به پسرش، در حالی که او را پند میداد، گفت: پسرم، به خدا شرک میاور، زیرا شرک ستمی بزرگ است.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 13
این آیه، چون پندی پدرانه، از خطر شرک و انحراف هشدار میدهد. در استخاره، کار مورد نظر در آغاز مطلوب به نظر میرسد، اما بدون دقت و احتیاط، به گرفتاری و ناکامی میانجامد. این آیه، گویی راهنمایی است برای عملی که نیازمند مراقبت و هوشیاری است.
نکته 10: سختی و لزوم اعتدال
﴿وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَى وَهْنٍ وَفِصَالُهُ فِي عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ﴾
ترجمه: و انسان را به نیکی به پدر و مادرش سفارش کردیم؛ مادرش او را با ناتوانی بر ناتوانی حمل کرد و از شیر گرفتنش در دو سال است؛ که برای من و پدر و مادرت شکر کن، بازگشت به سوی من است.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 14
این آیه، چون سفارشی الهی، از نیکی به والدین و شکرگزاری سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر ارزشمند اما سنگین است و با رعایت اعتدال و احتیاط، به نتایج مثبت میرسد. این آیه، گویی راهنمایی است برای عملی که با وجود سختیها، با مدیریت متعادل به خیر میانجامد.
بخش سوم: ظرافت و پیچیدگی در تصمیمگیری
نکته 11: پیچیدگی و سودمندی
﴿وَإِنْ جَاهَدَاكَ عَلَى أَنْ تُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوفًا وَاتَّبِعْ سَبِيلَ مَنْ أَنَابَ إِلَيَّ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ﴾
ترجمه: و اگر تو را واداشتند که به چیزی که به آن علم نداری به من شرک ورزی، از آن دو اطاعت نکن و در دنیا به نیکی با آنها معاشرت کن و راه کسی را که به سوی من بازگردد پیروی کن؛ سپس بازگشت شما به سوی من است و شما را از آنچه میکردید آگاه میکنم.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 15
این آیه، چون مشعلی در مسیر پیچیده زندگی، از پرهیز از شرک و نیکی به والدین سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر پیچیده اما سودمند است و با مدیریت صحیح و رعایت اصول اخلاقی، به نتایج مثبت میرسد. این آیه، گویی راهنمایی است برای عملی که با وجود دشواریها، ارزش پیگیری دارد.
نکته 12: ظرافت و لزوم دقت
﴿يَا بُنَيَّ إِنَّهَا إِنْ تَكُ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ فَتَكُنْ فِي صَخْرَةٍ أَوْ فِي السَّمَاوَاتِ أَوْ فِي الْأَرْضِ يَأْتِ بِهَا اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌ﴾
ترجمه: پسرم، اگر به اندازه دانه خردلی باشد و در صخرهای یا در آسمانها یا در زمین باشد، خدا آن را میآورد؛ زیرا خدا لطیف و آگاه است.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 16
این آیه، چون گوهری ظریف، از دقت الهی در محاسبه اعمال سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر ظریف و ارزشمند است، اما نیازمند دقت و توجه فراوان است. این آیه، گویی دعوتی است به عملی که با هوشیاری و ظرافت، به خیر میانجامد.
نکته 13: سختی و ضرورت صبر
﴿يَا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلَاةَ وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَاصْبِرْ عَلَى مَا أَصَابَكَ إِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ﴾
ترجمه: پسرم، نماز را برپا دار و به معروف امر کن و از منکر نهی کن و بر آنچه به تو میرسد شکیبا باش؛ زیرا این از کارهای استوار است.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 17
این آیه، چون پندی حکیمانه، از اقامه نماز و صبر در برابر سختیها سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر ارزشمند اما سنگین است و با صبر و اهتمام، به نتایج مثبت میرسد. تشخیص نهایی به صاحب استخاره واگذار شده است، گویی این آیه راهنمایی است برای عملی که با شکیبایی به خیر میانجامد.
بخش چهارم: هشدارها و راهنماییهای الهی
نکته 14: تکبر و استکبار
﴿وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ﴾
ترجمه: و روی خود را از مردم به تکبر برمگردان و در زمین به نخوت راه مرو؛ زیرا خدا هیچ متکبر خودستایی را دوست ندارد.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 18
این آیه، چون هشداری الهی، از تکبر و خودستایی نهی میکند. در استخاره، کار مورد نظر به دلیل آلودگی به استکبار، بسیار نامطلوب و سنگین است و به ناکامی میانجامد. این آیه، گویی مانعی است در برابر عملی که با غرور و خودبینی همراه است.
نکته 15: ناپسندی و زیان
﴿وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَاغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ إِنَّ أَنْكَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ﴾
ترجمه: و در راه رفتنت میانهرو باش و از صدایت بکاه؛ زیرا ناپسندترین صداها، صدای خران است.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 19
این آیه، چون نصیحتی حکیمانه، از افراط و ناپسندی در رفتار نهی میکند. در استخاره، کار مورد نظر به دلیل ماهیت ناپسند و زیانبار، بسیار نامطلوب است. این آیه، گویی هشداری است برای دوری از عملی که به زیان و ناکامی میانجامد.
نکته 16: اهمال و ناکامی
﴿أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا كِتَابٍ مُنِيرٍ﴾
ترجمه: آیا ندانستهاید که خدا آنچه در آسمانها و زمین است برای شما تسخیر کرده و نعمتهای ظاهری و باطنی را بر شما تمام کرده است؟ و از مردم کسی است که درباره خدا بدون دانش و هدایت و کتاب روشنگر جدال میکند.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 20
این آیه، چون آینهای از نعمتهای الهی، از تسخیر آسمانها و زمین و ناآگاهی برخی سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر به دلیل اهمال و سنگینی، به نتیجه معکوس میرسد و نامطلوب است. این آیه، گویی هشداری است برای دوری از عملی که با نادانی همراه است.
نکته 17: تبعیت از شیطان و عذاب
﴿وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ الشَّيْطَانُ يَدْعُوهُمْ إِلَى عَذَابِ السَّعِيرِ﴾
ترجمه: و چون به آنان گفته شود آنچه خدا نازل کرده پیروی کنید، گویند: بلکه آنچه پدرانمان را بر آن یافتهایم پیروی میکنیم؛ آیا حتی اگر شیطان آنان را به سوی عذاب آتش سوزان فرا خواند؟
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 21
این آیه، چون هشداری شدید، از تبعیت کورکورانه و عذاب ناشی از آن سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر به دلیل تبعیت از مسیرهای نادرست، به مصیبت و ناکامی میانجامد. این آیه، گویی مانعی است در برابر عملی که با گمراهی و عذاب همراه است.
نکته 18: تسلیم و نیکوکاری
﴿وَمَنْ يُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَى اللَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى وَإِلَى اللَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ﴾
ترجمه: و هر که روی خود را به سوی خدا کند در حالی که نیکوکار باشد، به دستاویز استواری چنگ زده است و فرجام امور به سوی خداست.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 22
این آیه، چون مشعلی فروزان، از تسلیم و نیکوکاری سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر به دلیل جامعیت و احسان، به نتایج مثبت و پایدار میرسد. این آیه، گویی دعوتی است به عملی که با تسلیم و خیرخواهی، به خیر میانجامد.
نکته 19: خطر و لزوم احتیاط
﴿وَمَنْ كَفَرَ فَلَا يَحْزُنْكَ كُفْرُهُ إِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ فَنُنَبِّئُهُمْ بِمَا عَمِلُوا إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ﴾
ترجمه: و هر که کفر ورزد، کفرش تو را اندوهگین نکند؛ بازگشتشان به سوی ماست، پس آنان را از آنچه کردهاند آگاه میکنیم؛ زیرا خدا به نهان سینهها داناست.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 23
این آیه، چون هشداری الهی، از کفر و تبعات آن سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر به دلیل ماهیت منفی و تبعات آشکار، نیازمند اجتناب یا احتیاط فراوان است. این آیه، گویی مانعی است در برابر عملی که به ناکامی میانجامد.
نکته 20: فریبندگی و زیان
﴿نُمَتِّعُهُمْ قَلِيلًا ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ إِلَى عَذَابٍ غَلِيظٍ﴾
ترجمه: آنان را اندکی برخوردار میکنیم، سپس به عذابی سخت وادارشان میکنیم.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 24
این آیه، چون هشداری شدید، از لذت موقت و عذاب سخت سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر به دلیل ظاهر فریبنده و تبعات منفی، باید ترک شود. این آیه، گویی مانعی است در برابر عملی که به زیان و ناکامی میانجامد.
بخش پنجم: حکمت و عظمت الهی
نکته 21: درگیری و نامطلوبی
﴿وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ﴾
ترجمه: و اگر از آنان بپرسی چه کسی آسمانها و زمین را آفرید، حتماً میگویند: خدا. بگو: سپاس خدا را، بلکه بیشترشان نمیدانند.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 25
این آیه، چون آینهای از ناآگاهی، از عدم درک حقیقت خلقت سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر به دلیل ناآگاهی و تنش، به نتیجه مطلوب نمیرسد. این آیه، گویی هشداری است برای دوری از عملی که با درگیری همراه است.
نکته 22: سبکی و اقتدار
﴿لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ﴾
ترجمه: از آن خداست آنچه در آسمانها و زمین است؛ زیرا خدا بینیاز و ستوده است.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 26
این آیه، چون تابلویی از عظمت الهی، از مالکیت و بینیازی خدا سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر با سهولت، اقتدار و برکت الهی همراه است. این آیه، گویی نویدبخش عملی است که با ستایش و عزت الهی به خیر میانجامد.
نکته 23: منفعت و سنگینی
﴿وَلَوْ أَنَّ مَا فِي الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلَامٌ وَالْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَا نَفِدَتْ كَلِمَاتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ﴾
ترجمه: و اگر آنچه درخت در زمین است قلم شود و دریا را هفت دریای دیگر یاری دهد، کلمات خدا پایان نمییابد؛ زیرا خدا عزتمند و حکیم است.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 27
این آیه، چون دریایی بیکران، از بیپایانی کلمات الهی سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر با وجود سنگینی، به دلیل عظمت و حکمت، به نتایج پرمنفعت میرسد. این آیه، گویی نویدبخش عملی است که با حکمت الهی به خیر میانجامد.
نکته 24: سهولت و سرعت
﴿مَا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ إِلَّا كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ﴾
ترجمه: آفرینش و برانگیختن شما جز مانند یک تن نیست؛ زیرا خدا شنوا و بیناست.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 28
این آیه، چون نسیمی سبک، از سهولت خلقت و بعثت سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر به سرعت و بدون پیچیدگی به نتایج مثبت میرسد. این آیه، گویی نویدبخش عملی است که با سهولت و سرعت به خیر میانجامد.
نکته 25: سختی و پیچیدگی
﴿أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى وَأَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ﴾
ترجمه: آیا ندانستهای که خدا شب را در روز فرو میبرد و روز را در شب فرو میبرد و خورشید و ماه را تسخیر کرده، هر یک تا زمانی معین روانند و خدا به آنچه میکنید آگاه است.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 29
این آیه، چون تابلویی از نظم الهی، از پیچیدگی شب و روز سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر با وجود سختی و پیچیدگی، با مدیریت صحیح به نتایج مثبت میرسد. این آیه، گویی راهنمایی است برای عملی که با نظم و دقت به خیر میانجامد.
نکته 26: آسیبپذیری و ارزش
﴿ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الْبَاطِلُ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ﴾
ترجمه: این از آن روست که خدا حق است و آنچه جز او میخوانند باطل است و خدا والا و بزرگ است.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 30
این آیه، چون صخرهای استوار، از حقانیت خدا و بطلان غیر او سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر با وجود آسیبها و گرفتاریها، با تحمل سختیها به نتایج مثبت میرسد. این آیه، گویی راهنمایی است برای عملی که با صبر و استقامت ارزشمند است.
نکته 27: سختی و لزوم صبر
﴿أَلَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْكَ تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِنِعْمَةِ اللَّهِ لِيُرِيَكُمْ مِنْ آيَاتِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ﴾
ترجمه: آیا ندانستهای که کشتی در دریا به نعمت خدا روان است تا از آیاتش به شما بنمایاند؛ بهراستی در این برای هر شکیبای سپاسگزار نشانههایی است.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 31
این آیه، چون کشتیای در دریای نعمت الهی، از صبر و شکرگزاری سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر با وجود سختیها، با صبر و شکر به نتایج مثبت میرسد. این آیه، گویی راهنمایی است برای عملی که با شکیبایی و سپاس به خیر میانجامد.
نکته 28: گرفتاری و نامطلوبی
﴿وَإِذَا غَشِيَهُمْ مَوْجٌ كَالظُّلَلِ دَعَوْا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ فَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَمَا يَجْحَدُ بِآيَاتِنَا إِلَّا كُلُّ خَتَّارٍ كَفُورٍ﴾
ترجمه: و چون موجی مانند سایبانها آنان را فروپوشد، خدا را در حالی که دین را برای او خالص کردهاند میخوانند؛ پس چون به سوی خشکی نجاتشان داد، برخی از آنان میانهرو هستند و آیات ما را جز هر خیانتکار ناسپاس انکار نمیکند.
موقعیت آیه: سوره لقمان، آیه 32
این آیه، چون هشداری در طوفان، از ناپایداری و خیانت سخن میگوید. در استخاره، کار مورد نظر به دلیل ماهیت ناپایدار و خیانتآمیز، به گرفتاری و ناکامی میانجامد. این آیه، گویی مانعی است در برابر عملی که به نتیجه مطلوب نمیرسد.
جمعبندی نهایی
تحلیل آیات سوره لقمان در چارچوب استخاره قرآنی، گویی سفری است در مسیر حکمت و هدایت الهی. این آیات، ترکیبی از نویدهای امیدبخش و هشدارهای جدی را ارائه میدهند. آیاتی چون 5، 8، 9، 12، 14، 22، 26، 27، 28 و 31، چون ستارگانی در آسمان معرفت، از ارزش، ماندگاری و موفقیت سخن میگویند، در حالی که آیاتی چون 6، 7، 11، 15، 23، 24 و 32، چون زنگهای هشدار، از خطرات، گمراهی و ناکامی برحذر میدارند. آیات 10، 13، 29 و 30 نیز از پیچیدگیها و سختیهایی سخن میگویند که با صبر و مدیریت به خیر میانجامند. این نوشتار، با تکیه بر کلام نورانی قرآن کریم، ظرفیت بیپایان این کتاب آسمانی را در هدایت انسان به سوی تصمیمگیریهای خردمندانه نشان میدهد. استخاره قرآنی، نهتنها روشی برای انتخاب مسیر، بلکه دریچهای است به سوی فهم عمیقتر از حکمت الهی که انسان را به سوی رستگاری رهنمون میسازد.
با نظارت صادق خادمی