﴿فَلَمَّا آتَاهُمْ مِنْ فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَتَوَلَّوْا وَهُمْ مُعْرِضُونَ﴾

ترجمه: پس چون از فضل خود به آنها عطا کرد، به آن بخل ورزیدند و روی گرداندند در حالی که اعراض‌کنندگان بودند.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن عمل: این عمل خیر نیست و با بخل، تولّی، اعراض و کفران نعمت همراه است.
• کفران نعمت: فراز «فَلَمَّا آتَاهُمْ مِنْ فَضْلِهِ» نشان‌دهنده سرانجام این عمل به کفران نعمت است.
• وجود موانع: فراز «بَخِلُوا بِهِ» بر وجود موانع و مزاحمت در مسیر این عمل دلالت دارد.

﴿فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَىٰ يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ﴾

ترجمه: پس به سزای آنکه به وعده‌ای که به خدا داده بودند وفا نکردند و به سبب آنکه دروغ می‌گفتند، نفاقی در دل‌هایشان تا روزی که او را ملاقات کنند، پدید آورد.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن مطلق عمل: این عمل بسیار بد است و با نفاق، شکست و ورشکستگی همراه است.
• مواجهه با افراد غیرقابل اعتماد: فراز «فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ» نشان‌دهنده مواجهه با افراد کلاه‌بردار و شیاد است که با پارتی‌بازی عمل می‌کنند.
• عدم بازده سرمایه‌گذاری: هرگونه سرمایه‌گذاری در این عمل بی‌ثمر است و بازخوردی ندارد.
• دروغ و ظاهرسازی: این عمل با دروغ و ظاهرسازی همراه است و روال طبیعی ندارد.

﴿أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَاهُمْ وَأَنَّ اللَّهَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ﴾

ترجمه: آیا ندانستند که خدا راز و نجوای آنها را می‌داند و خدا دانای نهان‌هاست؟

نکات کلیدی:

• تحذیر و هشدار: این عمل با خطر مواجهه با فردی همراه است که نمی‌توان کار را با او پیش برد.
• فریب و مراقبت: طالبان در معرض فریب قرار می‌گیرد و باید بداند که خداوند مراقب اوست.

﴿الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ وَالَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ ۙ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ﴾

ترجمه: کسانی که از مؤمنان داوطلب در دادن صدقات عیب‌جویی می‌کنند و کسانی را که جز به کوشش خود چیزی نمی‌یابند، مسخره می‌کنند، خدا آنها را مسخره کرده و برایشان عذابی دردناک است.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن مطلق عمل: این عمل به دلیل انجام از سر نادانی و استکبار، بسیار بد است.
• عذاب دردناک: این عمل با عذاب و پیامدهای منفی همراه است.

﴿اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لَا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةً فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ﴾

ترجمه: برای آنها آمرزش بخواه یا آمرزش نخواه، اگر هفتاد بار هم برایشان آمرزش بخواهی، خدا آنها را نخواهد آمرزید. این به سبب آن است که به خدا و پیامبرش کفر ورزیدند، و خدا قوم فاسق را هدایت نمی‌کند.

نکات کلیدی:

• عدم نتیجه: این عمل هیچ نتیجه‌ای ندارد و اصرار بر آن بی‌فایده است.
• فسق و تمسخر: فسق به معنای بی‌باکی و تمسخر به معنای بریدگی در این عمل است.

﴿فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلَافَ رَسُولِ اللَّهِ وَكَرِهُوا أَنْ يُجَاهِدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَالُوا لَا تَنْفِرُوا فِي الْحَرِّ ۗ قُلْ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا ۚ لَوْ كَانُوا يَفْقَهُونَ﴾

ترجمه: و پس‌ماندگان از نشستن خود برخلاف [فرمان] پیامبر خدا شاد شدند و از اینکه با اموال و جان‌هایشان در راه خدا جهاد کنند، کراهت داشتند و گفتند: در گرما بیرون نروید. بگو: آتش جهنم سوزان‌تر است، اگر می‌فهمیدند.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن مطلق عمل: این عمل خیر نیست و با تخلف و عذاب همراه است.
• کراهت و نافرمانی: این عمل با کراهت و نافرمانی از دستورات الهی همراه است.

﴿فَلْيَضْحَكُوا قَلِيلًا وَلْيَبْكُوا كَثِيرًا جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ﴾

ترجمه: پس اندک بخندند و بسیار بگریند، به سزای آنچه به دست می‌آوردند.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن عمل: این عمل خیر نیست و با اندوه و زیان همراه است.
• شادی کوتاه‌مدت: شادی این عمل کوتاه و بی‌دوام است و به اندوه منجر می‌شود.

﴿فَإِنْ رَجَعَكَ اللَّهُ إِلَىٰ طَائِفَةٍ مِنْهُمْ فَاسْتَأْذَنُوكَ لِلْخُرُوجِ فَقُلْ لَنْ تَخْرُجُوا مَعِيَ أَبَدًا وَلَنْ تُقَاتِلُوا مَعِيَ عَدُوًّا ۗ إِنَّكُمْ رَضِيتُمْ بِالْقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَاقْعُدُوا مَعَ الْخَالِفِينَ﴾

ترجمه: پس اگر خدا تو را به سوی گروهی از آنها بازگرداند و از تو برای خروج اجازه خواستند، بگو: هرگز با من بیرون نخواهید آمد و هرگز همراه من با دشمنی نخواهید جنگید. شما بار اول به نشستن خشنود شدید، پس با پس‌ماندگان بنشینید.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن عمل: این عمل خیر نیست و با شکست، ضرر و زیان همراه است.
• مواجهه با افراد مفلوک: طالبان با افراد وامانده و مفلوک مواجه می‌شود.
• تعطیلی و اندراس: این عمل به تعطیلی، اندراس و ناکامی منجر می‌شود.

﴿وَلَا تُصَلِّ عَلَىٰ أَحَدٍ مِنْهُمْ مَاتَ أَبَدًا وَلَا تَقُمْ عَلَىٰ قَبْرِهِ ۖ إِنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَمَاتُوا وَهُمْ فَاسِقُونَ﴾

ترجمه: و بر هیچ‌یک از آنها که مرد، هرگز نماز مگذار و بر قبرش نایست، زیرا آنها به خدا و پیامبرش کفر ورزیدند و در حالی که فاسق بودند مردند.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن مطلق عمل: این عمل خیر نیست و با افراد آلوده و فاسق همراه است.
• ظاهر فریبنده و باطن پلید: این عمل ظاهری خوشایند اما باطنی پلید دارد.

﴿وَلَا تُعْجِبْكَ أَمْوَالُهُمْ وَأَوْلَادُهُمْ ۚ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُعَذِّبَهُمْ بِهَا فِي الدُّنْيَا وَتَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَهُمْ كَافِرُونَ﴾

ترجمه: و اموال و فرزندانشان تو را به شگفتی نیاورد. خدا جز این نمی‌خواهد که در دنیا با آنها عذابشان دهد و جانشان در حالی که کافرند، برآید.

نکات کلیدی:

• ظاهر فریبنده و زیان‌بار: این عمل ظاهری شگفت‌انگیز اما زیان‌بار دارد.
• گرفتاری و اتلاف وقت: این عمل با گرفتاری همراه است و وقت طالبان را صرف رفع مشکلات می‌کند.
• خطر آلودگی: طالبان ممکن است به ظاهر فریبنده این عمل آلوده شود.

﴿وَإِذَا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ أَنْ آمِنُوا بِاللَّهِ وَجَاهِدُوا مَعَ رَسُولِهِ اسْتَأْذَنَكَ أُولُو الطَّوْلِ مِنْهُمْ وَقَالُوا ذَرْنَا نَكُنْ مَعَ الْقَاعِدِينَ﴾

ترجمه: و چون سوره‌ای نازل شود که به خدا ایمان آورید و همراه پیامبرش جهاد کنید، توانگرانشان از تو اجازه بخواهند و گویند: بگذار ما با نشستگان باشیم.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن مطلق عمل: این عمل خیر نیست و هیچ نتیجه خوبی ندارد.
• تخلف و ناکامی: این عمل با تخلف و ناکامی همراه است.

﴿رَضُوا بِأَنْ يَكُونُوا مَعَ الْخَوَالِفِ وَطُبِعَ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ﴾

ترجمه: آنان به اینکه با پس‌ماندگان باشند خشنود شدند و بر دل‌هایشان مهر نهاده شد، پس آنها نمی‌فهمند.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن مطلق عمل: این عمل خیر نیست و با ضرر، کفران نعمت و آزار همراه است.
• ظلم و گرفتاری: این عمل ممکن است به ظلم، حتی ظلم به یتیم، منجر شود که بسیار ناپسند است.

﴿لَٰكِنِ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ ۚ وَأُولَٰئِكَ لَهُمُ الْخَيْرَاتُ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ﴾

ترجمه: لیکن پیامبر و کسانی که با او ایمان آوردند، با اموال و جان‌هایشان جهاد کردند، و برای آنان نیکی‌هاست و آنان همان رستگارانند.

نکات کلیدی:

• خیر بودن عمل: این عمل بسیار خیر و عالی است.
• زحمت و شیرینی: فراز «مَعَهُ» نشان‌دهنده زحمت این عمل است که با شیرینی همراه است و خستگی را برطرف می‌کند.
• خیرات متنوع: فراز «لَهُمُ الْخَيْرَاتُ» بر خیرات متنوع و پایدار این عمل برای طالبان و نسل او دلالت دارد.

﴿أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ۚ ذَٰلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ﴾

ترجمه: خدا برای آنها باغ‌هایی آماده کرده که از زیر آنها جوی‌ها روان است، در آنها جاودانه‌اند. این همان کامیابی بزرگ است.

نکات کلیدی:

• خیر بودن مطلق عمل: این عمل بسیار خیر، سودآور و بدون زحمت است.
• عنایت الهی: فراز «أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ» نشان‌دهنده پیشبرد این عمل با عنایت الهی و زحمت دیگران است، نه صرفاً تلاش طالبان.
• پایان خوش: این عمل با پایانی شیرین و گوارا همراه است.

با نظارت صادق خادمی