لَنْ يَسْتَنْكِفَ الْمَسِيحُ أَنْ يَكُونَ عَبْدًا لِلَّهِ وَلَا الْمَلَائِكَةُ الْمُقَرَّبُونَ ۚ وَمَنْ يَسْتَنْكِفْ عَنْ عِبَادَتِهِ وَيَسْتَكْبِرْ فَسَيَحْشُرُهُمْ إِلَيْهِ جَمِيعًا

ترجمه: مسیح هرگز از اینکه بنده خدا باشد امتناع نمی‌ورزد و نه فرشتگان مقرب. و هر کس از بندگی او سر باز زند و تکبر ورزد، به زودی همه را به سوی خود گرد خواهد آورد.

درنگ: نتیجه استخاره منفی است و اقدام موردنظر به‌عنوان عملی ناروا، غیرمناسب یا حتی غیرممکن تلقی می‌شود. استنکاف و تکبر، به مثابه سدهایی در برابر خیر و سعادت، مخاطب را به بازنگری در نیت و اهداف خود دعوت می‌کنند.

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُوَفِّيهِمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ ۚ وَأَمَّا الَّذِينَ اسْتَنْكَفُوا وَاسْتَكْبَرُوا فَيُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا وَلَا يَجِدُونَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا

ترجمه: اما کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، پاداششان را به‌طور کامل خواهد داد و از فضل خویش بر آنها خواهد افزود. و اما کسانی که امتناع ورزیدند و تکبر کردند، به عذابی دردناک گرفتار خواهند شد و جز خدا هیچ سرپرست و یاوری برای خود نخواهند یافت.

درنگ:

• استخاره اول: از ابتدای آیه تا «وَيَزِيدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ»، نتیجه مثبت و مطلوب است و بر موفقیت و خیر در اقدام موردنظر دلالت دارد.
• استخاره دوم: از «وَأَمَّا الَّذِينَ اسْتَنْكَفُوا» تا پایان آیه، نتیجه منفی است و به خطر غفلت، پشیمانی و ناکامی هشدار می‌دهد.

يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَكُمْ بُرْهَانٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكُمْ نُورًا مُبِينًا

ترجمه: ای مردم، به‌راستی که برهانی از سوی پروردگارتان برای شما آمده و نوری آشکار به سوی شما فرو فرستاده‌ایم.

درنگ:

• يَا أَيُّهَا النَّاسُ: گستردگی و آزادی عمل در اقدام موردنظر.
• قَدْ جَاءَكُمْ بُرْهَانٌ مِنْ رَبِّكُمْ: سهولت و نبود زحمت و دشواری در انجام کار.
• نُورًا مُبِينًا: صفا، آرامش و خیر گسترده که نه‌تنها به فرد، بلکه به دیگران نیز نفع می‌رساند.

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَاعْتَصَمُوا بِهِ فَسَيُدْخِلُهُمْ فِي رَحْمَةٍ مِنْهُ وَفَضْلٍ وَيَهْدِيهِمْ إِلَيْهِ صِرَاطًا مُسْتَقِيمًا

ترجمه: اما کسانی که به خدا ایمان آوردند و به او تمسک جستند، به زودی آنها را در رحمتی از جانب خود و فضلی وارد خواهد کرد و به سوی خویش به راهی راست هدایتشان خواهد نمود.

درنگ: عبارات «وَاعْتَصَمُوا بِهِ»، «فِي رَحْمَةٍ مِنْهُ»، «فَضْلٍ»، «وَيَهْدِيهِمْ» و «صِرَاطًا مُسْتَقِيمًا» بر گستردگی خیر، رحمت الهی و موفقیت قطعی در اقدام موردنظر دلالت دارند.

يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلَالَةِ ۚ إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَكَ وَهُوَ يَرِثُهَا إِنْ لَمْ يَكُنْ لَهَا وَلَدٌ ۚ فَإِنْ كَانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَ ۚ وَإِنْ كَانُوا إِخْوَةً رِجَالًا وَنِسَاءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ ۗ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ أَنْ تَضِلُّوا ۗ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

ترجمه: از تو فتوا می‌خواهند. بگو: خدا در مورد کلاله به شما فتوا می‌دهد: اگر مردی بمیرد و فرزندی نداشته باشد و خواهری داشته باشد، نصف آنچه برجای گذاشته به او می‌رسد، و اگر او فرزندی نداشته باشد، او وارثش خواهد بود. و اگر دو خواهر باشند، دو سوم آنچه برجای گذاشته به آنها می‌رسد. و اگر برادران و خواهران باشند، برای مرد مانند بهره دو زن است. خدا برای شما بیان می‌کند تا گمراه نشوید، و خدا به هر چیزی داناست.

درنگ:

• يَسْتَفْتُونَكَ: وجود حیرت، سرگردانی و ابهام در اقدام موردنظر.
• الْكَلَالَةِ: موقتی و فرعی بودن خیر اقدام، که پایداری و عمق چندانی ندارد.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ ۚ أُحِلَّتْ لَكُمْ بَهِيمَةُ الْأَنْعَامِ إِلَّا مَا يُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ غَيْرَ مُحِلِّي الصَّيْدِ وَأَنْتُمْ حُرُمٌ ۗ إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ مَا يُرِيدُ

ترجمه: به نام خدا که رحمان و رحیم است. ای کسانی که ایمان آورده‌اید، به قراردادها وفا کنید. چارپایان برای شما حلال شده، جز آنچه بر شما خوانده می‌شود، در حالی که شکار را در حال احرام حلال نمی‌دارید. همانا خدا هر چه بخواهد حکم می‌کند.

درنگ:

• أَوْفُوا بِالْعُقُودِ: لزوم تعهد و پایبندی به مسئولیت‌ها، که نتیجه‌ای بسیار مثبت را نوید می‌دهد.
• ذکر احکام و محدودیت‌ها، به وجود چالش‌ها و نیاز به پرهیز از امور شبهه‌ناک اشاره دارد.
• اشاره به خوراکی‌ها، به شیرینی و گوارایی نتیجه اقدام دلالت دارد.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلَا الْهَدْيَ وَلَا الْقَلَائِدَ وَلَا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنْ رَبِّهِمْ وَرِضْوَانًا ۚ وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُوا ۚ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَنْ تَعْتَدُوا ۘ وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ

ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، شعائر خدا، ماه حرام، قربانی، قلاده‌ها و قصدکنندگان بیت‌الحرام را که فضل و خشنودی پروردگارشان را می‌جویند، حلال مشمارید. و چون از احرام بیرون آمدید، شکار کنید. و دشمنی گروهی که شما را از مسجدالحرام بازداشتند، شما را به تجاوز وانندارد. و در نیکوکاری و تقوا با یکدیگر همکاری کنید و در گناه و تجاوز همکاری نکنید. و از خدا بترسید که خدا سخت‌کیفر است.

درنگ:

• محرمات متعدد، به محدودیت‌ها و موانع سنگین در مسیر اقدام اشاره دارند.
• عبارات «يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنْ رَبِّهِمْ وَرِضْوَانًا» و «وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ» خیر و برکت اقدام را مشروط به رعایت احکام نشان می‌دهند.

حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ۚ ذَٰلِكُمْ فِسْقٌ ۗ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ ۚ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا ۚ فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِإِثْمٍ ۙ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ

ترجمه: بر شما حرام شده است: مردار، خون، گوشت خوک، و آنچه برای غیر خدا ذبح شده، و حیوان خفه‌شده، و به سنگ کشته‌شده، و از بلندی افتاده، و شاخ‌زده، و آنچه درنده جز آنچه تذکیه کرده‌اید خورده، و آنچه بر بت‌ها ذبح شده، و اینکه با تیرهای قرعه قسمت کنید. این فسق است. امروز کسانی که کفر ورزیده‌اند از دین شما ناامید شده‌اند، پس از آنها نترسید و از من بترسید. امروز دین شما را برایتان کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به‌عنوان دین برای شما پسندیدم. پس هر کس در تنگنای گرسنگی بدون تمایل به گناه ناچار شود، همانا خدا آمرزنده و مهربان است.

درنگ:

• احکام حرام، به موانع و محدودیت‌های جدی در مسیر اقدام اشاره دارند.
• عبارات «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ» و «وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا» خیر و برکت را در صورت رعایت احکام نوید می‌دهند.

با نظارت صادق خادمی