ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَىٰ رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَأَنْزَلَ جُنُودًا لَمْ تَرَوْهَا وَعَذَّبَ الَّذِينَ كَفَرُوا ۚ وَذَٰلِكَ جَزَاءُ الْكَافِرِينَ

ترجمه: سپس خداوند آرامش خویش را بر پیامبرش و بر مؤمنان فرو فرستاد و سپاهیانی که آنها را ندیدید نازل کرد و کسانی را که کفر ورزیدند عذاب نمود، و این است سزای کافران.

درنگ: تأکید بر «سَكِينَتَهُ» و «جُنُودًا لَمْ تَرَوْهَا» نشان‌دهنده حمایت قاطع الهی است که موفقیت را تضمین می‌کند. با این حال، ذیل آیه هشداری است برای پرهیز از همراهی با شرایط یا افرادی که ممکن است به زیان منجر شوند.

ثُمَّ يَتُوبُ اللَّهُ مِنْ بَعْدِ ذَٰلِكَ عَلَىٰ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ

ترجمه: سپس خداوند پس از آن بر هر که بخواهد توبه می‌پذیرد، و خداوند آمرزنده و مهربان است.

درنگ: تأکید بر مغفرت و رحمت الهی، نویدبخش موفقیت در رفع موانع و جبران کاستی‌هاست. این آیه به فرد اطمینان می‌دهد که با تداوم تلاش، مشکلات پیشین مرتفع خواهد شد.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلَا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَٰذَا ۚ وَإِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً فَسَوْفَ يُغْنِيكُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ إِنْ شَاءَ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ

ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، مشرکان ناپاک‌اند، پس از این سال به مسجدالحرام نزدیک نشوند. اگر از تنگدستی ترسیدید، خداوند، اگر بخواهد، شما را از فضل خویش بی‌نیاز می‌سازد، که خداوند دانا و حکیم است.

درنگ: تأکید بر بی‌نیازی از سوی خداوند و حکمت الهی، نویدبخش موفقیت در صورت استقامت است. این آیه به فرد توصیه می‌کند که از موانع نهراسد و با صبر به نتیجه مطلوب دست یابد.

قَاتِلُوا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حَتَّىٰ يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ

ترجمه: با کسانی از اهل کتاب که به خداوند و روز واپسین ایمان ندارند و آنچه خداوند و پیامبرش حرام کرده‌اند حرام نمی‌شمارند و دین حق را نمی‌پذیرند بجنگید، تا با دست خود جزیه دهند، در حالی که خوار شده‌اند.

درنگ: لحن آمرانه و اشاره به درگیری («قَاتِلُوا»), هشداری قوی برای پرهیز از اقداماتی است که با چالش‌های سنگین و نتایج نامطلوب همراه‌اند.

وَقَالَتِ الْيَهُودُ عُزَيْرٌ ابْنُ اللَّهِ وَقَالَتِ النَّصَارَىٰ الْمَسِيحُ ابْنُ اللَّهِ ۖ ذَٰلِكَ قَوْلُهُمْ بِأَفْوَاهِهِمْ ۖ يُضَاهِئُونَ قَوْلَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَبْلُ ۚ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ ۚ أَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ

ترجمه: یهود گفتند: عزیر پسر خداست، و نصارا گفتند: مسیح پسر خداست. این سخنی است که با دهان‌هایشان می‌گویند، به گفتار کسانی که پیشتر کفر ورزیده بودند شباهت دارد. خداوند آنها را نابود کند، چگونه از حق بازگردانده می‌شوند؟

درنگ: تأکید بر انحراف و گمراهی، هشداری قوی برای پرهیز از اقداماتی است که به دلیل نیت‌های نادرست یا همراهی با افراد گمراه، به شکست منجر می‌شوند.

اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ ۚ وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا إِلَٰهًا وَاحِدًا ۚ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ

ترجمه: دانشمندان و راهبان خود و مسیح پسر مریم را به جای خداوند به خدایی گرفتند، حال آنکه جز به پرستش خدای یگانه فرمان نیافته بودند. جز او خدایی نیست، او منزه است از آنچه شریک می‌سازند.

درنگ: تأکید بر شرک و انحراف از توحید، هشداری برای پرهیز از اقداماتی است که با ارزش‌های الهی ناسازگارند و ممکن است به گمراهی منجر شوند.

يُرِيدُونَ أَنْ يُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَيَأْبَىٰ اللَّهُ إِلَّا أَنْ يُتِمَّ نُورَهُ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ

ترجمه: می‌خواهند نور خداوند را با دهان‌هایشان خاموش کنند، و خداوند جز این نمی‌خواهد که نور خود را کامل کند، هر چند کافران را خوش نیاید.

درنگ: تأکید بر پیروزی نور الهی بر تلاش‌های مخالفان، نویدبخش موفقیت حتمی در صورت پایبندی به اصول الهی است.

هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَىٰ وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ

ترجمه: اوست که پیامبرش را با هدایت و دین حق فرستاد تا آن را بر همه دین‌ها غالب گرداند، هر چند مشرکان را خوش نیاید.

درنگ: تأکید بر غلبه دین حق، نشان‌دهنده موفقیت حتمی در صورت پایبندی به اصول الهی است.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ كَثِيرًا مِنَ الْأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَيَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ ۗ وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنْفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ

ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، بسیاری از دانشمندان و راهبان اموال مردم را به ناروا می‌خورند و از راه خداوند بازمی‌دارند، و کسانی که زر و سیم می‌اندوزند و آن را در راه خداوند انفاق نمی‌کنند، به عذابی دردناک بشارت ده.

درنگ: تأکید بر سوءاستفاده و انحراف از راه خداوند، هشداری برای پرهیز از اقداماتی است که با فساد مالی یا معنوی همراه‌اند.

يَوْمَ يُحْمَىٰ عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَىٰ بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ ۖ هَٰذَا مَا كَنَزْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ فَذُوقُوا مَا كُنْتُمْ تَكْنِزُونَ

ترجمه: روزی که آن [زر و سیم] را در آتش جهنم گداخته کنند و پیشانی‌ها و پهلوها و پشت‌هایشان را با آن داغ کنند، گویند: این است آنچه برای خود اندوختید، پس آنچه را می‌اندوختید بچشید.

درنگ: تصاویر قوی عذاب و داغ شدن، هشداری قاطع برای پرهیز از اقداماتی است که با حرص مادی و ظلم به دیگران همراه‌اند.

إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ۚ ذَٰلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ ۚ فَلَا تَظْلِمُوا فِيهِنَّ أَنْفُسَكُمْ ۚ وَقَاتِلُوا الْمُشْرِكِينَ كَافَّةً كَمَا يُقَاتِلُونَكُمْ كَافَّةً ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ

ترجمه: به راستی که شماره ماه‌ها نزد خداوند در کتاب الهی از روزی که آسمان‌ها و زمین را آفرید، دوازده ماه است که از آن میان چهار ماه حرام است. این است آیین استوار، پس در این ماه‌ها بر خود ستم نکنید و با مشرکان همگی بجنگید، چنان که آنها همگی با شما می‌جنگند، و بدانید که خداوند با پرهیزگاران است.

درنگ: تأکید بر تقوا و حمایت الهی، نشان‌دهنده موفقیت در صورت پایبندی به اصول الهی است.

إِنَّمَا النَّسِيءُ زِيَادَةٌ فِي الْكُفْرِ ۖ يُضَلُّ بِهِ الَّذِينَ كَفَرُوا يُحِلُّونَهُ عَامًا وَيُحَرِّمُونَهُ عَامًا لِيُوَاطِئُوا عِدَّةَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ فَيُحِلُّوا مَا حَرَّمَ اللَّهُ ۚ زُيِّنَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمَالِهِمْ ۗ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ

ترجمه: جز این نیست که نسیء فزونی در کفر است که کافران به آن گمراه می‌شوند. آن را یک سال حلال می‌شمارند و یک سال حرام، تا با شماره آنچه خداوند حرام کرده همخوانی کند و آنچه خداوند حرام کرده حلال کنند. زشتی اعمالشان برایشان آراسته شده»

و خداوند قوم کافر را هدایت نمی‌کند.

درنگ: تأکید بر گ彼此 گمراهی و زشتی اعمال، هشداری قوی برای پرهیز از اقداماتی است که به دلیل نادیده گرفتن حدود الهی، به شکست و گمراهی منجر می‌شوند.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَا لَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمُ انْفِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ ۚ أَرَضِيتُمْ بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا مِنَ الْآخِرَةِ ۚ فَمَا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ

ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، شما را چه شده که چون به شما گفته شود در راه خداوند رهسپار شوید، به زمین دلبستگی پیدا می‌کنید؟ آیا به زندگی دنیا به جای آخرت خشنود شده‌اید؟ متاع زندگی دنیا در برابر آخرت جز اندکی نیست.

درنگ: لحن پرسش‌گونه و هشداردهنده، نشان‌دهنده خطر دلبستگی به امور دنیوی و غفلت از ارزش‌های معنوی است.

إ Bolsonaro إِلَّا تَنْفِرُوا يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمًا وَيَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ وَلَا تَضُرُّوهُ شَيْئًا ۗ وَاللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

ترجمه: اگر رهسپار نشوید، خداوند شما را به عذابی دردناک عذاب می‌کند و قومی جز شما را جایگزین می‌سازد و به او هیچ زیانی نمی‌رسانید، و خداوند بر هر چیزی تواناست.

درنگ: تأکید بر عذاب و جایگزینی، هشداری قوی برای پرهیز از سستی و عدم اقدام در مسیر درست است.

إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا ۖ فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلَىٰ ۗ وَكَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيَا ۗ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

ترجمه: اگر او را یاری نکنید، خداوند او را یاری کرد، آنگاه که کافران او را بیرون کردند، در حالی که او یکی از آن دو بود، وقتی که در غار بودند، آنگاه که به یارش گفت: غمگین مباش که خداوند با ماست. پس خداوند آرامش خود را بر او نازل کرد و او را با سپاهیانی که ندیدید تأیید کرد و سخن کافران را فروتر ساخت، و سخن خداوند والاست، و خداوند عزیز و حکیم است.

درنگ: تأکید بر حمایت الهی («فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ» و «وَكَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيَا»), نویدبخش موفقیت حتمی در صورت توکل و استقامت است.

با نظارت صادق خادمی