﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ ۚ سُورَةٌ أَنْزَلْنَاهَا وَفَرَضْنَاهَا وَأَنْزَلْنَا فِيهَا آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ﴾

به نام خداوند بخشاینده مهربان. سوره‌ای است که آن را نازل کردیم و فرض نمودیم و در آن آیاتی روشن فرو فرستادیم، باشد که متذکر شوید.

نکات کلیدی:

• خیر مطلق عمل: این عمل، به‌سان جویباری زلال، خیر گسترده‌ای را در خود نهفته دارد.
• عظمت و سنگینی: فراز «لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ» بر عظمت و لزوم تأمل عمیق در این عمل دلالت می‌کند.

﴿الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ ۖ وَلَا تَأْخُذْكُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۖ وَلْيَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ﴾

زن زناكار و مرد زناكار، هر یک را صد تازیانه بزنید و در اجرای حکم خدا نسبت به آنها رأفت به خود راه ندهید، اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید. و باید گروهی از مؤمنان شاهد عذابشان باشند.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن مطلق عمل: این عمل، به‌سان تاریکی گمراه‌کننده، زشت و غیرمناسب است.
• نفی رأفت و تهدید: فرازهای «وَلَا تَأْخُذْكُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ» و «وَلْيَشْهَدْ عَذَابَهُمَا» بر شدت قباحت و لزوم آشکارسازی عذاب دلالت دارند.

﴿الزَّانِي لَا يَنْكِحُ إِلَّا زَانِيَةً أَوْ مُشْرِكَةً ۚ وَالزَّانِيَةُ لَا يَنْكِحُهَا إِلَّا زَانٍ أَوْ مُشْرِكٌ ۚ وَحُرِّمَ ذَٰلِكَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ﴾

مرد زناكار جز با زن زناكار یا مشرک ازدواج نمی‌کند و زن زناكار را جز مرد زناكار یا مشرک به زنی نمی‌گیرد و این بر مؤمنان حرام شده است.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن مطلق عمل: این عمل، به‌سان مردابی آلوده، قبیح و ناپسند است.
• ارتباط با شرک: فرازهای «أَوْ مُشْرِكَةً» و «أَوْ مُشْرِكٌ» بر پیوند این عمل با شرک و گمراهی دلالت دارند.
• عدم جواز استخاره مجدد: حرمت این عمل چنان است که استخاره‌ای دیگر برای آن جایز نیست.

﴿وَالَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِينَ جَلْدَةً وَلَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَدًا ۚ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ﴾

کسانی که به زنان پاکدامن تهمت زنا می‌زنند، سپس چهار شاهد نمی‌آورند، آنها را هشتاد تازیانه بزنید و هرگز شهادتشان را نپذیرید. و اینان همان فاسقان‌اند.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن مطلق عمل: این عمل، به‌سان راهی پرخطر، بسیار ناپسند است.
• تهمت و فسق: فرازهای «يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ» و «هُمُ الْفَاسِقُونَ» بر تهمت و فسق در این عمل دلالت دارند.

﴿إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِنْ بَعْدِ ذَٰلِكَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ﴾

مگر کسانی که پس از آن توبه کنند و اصلاح ورزند، که خداوند آمرزنده و مهربان است.

نکات کلیدی:

• خیر مشروط عمل: این عمل خیر است، اما به دلیل نامشخص بودن، نیازمند احتیاط است.
• نیاز به توبه و اصلاح: فراز «تَابُوا» و «أَصْلَحُوا» بر لزوم توبه و اصلاح برای دستیابی به خیر دلالت دارد.

﴿وَالَّذِينَ يَرْمُونَ أَزْوَاجَهُمْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُمْ شُهَدَاءُ إِلَّا أَنْفُسُهُمْ فَشَهَادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ ۖ إِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِينَ﴾

﴿وَالْخَامِسَةُ أَنَّ لَعْنَةَ اللَّهِ عَلَيْهِ إِنْ كَانَ مِنَ الْكَاذِبِينَ﴾

﴿وَيَدْرَأُ عَنْهَا الْعَذَابَ أَنْ تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ ۖ إِنَّهُ لَمِنَ الْكَاذِبِينَ﴾

﴿وَالْخَامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اللَّهِ عَلَيْهَا إِنْ كَانَ مِنَ الصَّادِقِينَ﴾

و کسانی که به همسرانشان تهمت می‌زنند و جز خودشان شاهدی ندارند، شهادت یکی از آنها چهار بار سوگند به خدا است که او از راستگویان است. و پنجمین بار اینکه لعنت خدا بر او باد اگر از دروغگویان باشد. و عذاب از او دفع می‌شود اگر چهار بار به خدا سوگند خورد که او از دروغگویان است. و پنجمین بار اینکه خشم خدا بر او باد اگر او از راستگویان باشد.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن عمل: این عمل، به‌سان راهی پرپیچ‌وخم، دشوار و ناپسند است.
• لعن و خشم الهی: فرازهای «لَعْنَةَ اللَّهِ» و «غَضَبَ اللَّهِ» بر لعن و خشم در این عمل دلالت دارند.
• تنهایی و دشواری: طالبان در این عمل تنها می‌ماند و نتیجه آن نامعلوم است.

﴿وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ حَكِيمٌ﴾

و اگر فضل خدا و رحمتش بر شما نبود و اینکه خدا توبه‌پذیر و حکیم است.

نکات کلیدی:

• خیر بودن عمل: این عمل خیر است، اما با موانع همراه است.
• وابستگی به رحمت الهی: فراز «فَضْلُ اللَّهِ» و «رَحْمَتُهُ» بر وابستگی نتیجه به رحمت خدا دلالت دارد.

﴿إِنَّ الَّذِينَ جَاءُوا بِالْإِفْكِ الْعَظِيمِ عُصْبَةٌ مِنْكُمْ ۚ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَكُمْ ۖ بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ ۚ لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ مَا اكْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ ۚ وَالَّذِي تَوَلَّىٰ كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذَابٌ عَظِيمٌ﴾

کسانی که آن بهتان بزرگ را آوردند، گروهی از شمایند. آن را برای خود شر نپندارید، بلکه برای شما خیر است. برای هر یک از آنها گناهی است که کسب کرده‌اند و آن که بخش بزرگ آن را بر عهده گرفت، عذابی بزرگ دارد.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن عمل: این عمل، به‌سان راهی بی‌فرجام، خیر نیست.
• تهمت و عذاب: فرازهای «جَاءُوا بِالْإِفْكِ الْعَظِيمِ» و «عَذَابٌ عَظِيمٌ» بر تهمت و عذاب دلالت دارند.

﴿لَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بِأَنْفُسِهِمْ خَيْرًا وَقَالُوا هَٰذَا إِفْكٌ مُبِينٌ﴾

چرا هنگامی که آن را شنیدید، مردان و زنان مؤمن به خودشان گمان نیک نبردند و نگفتند: این بهتانی آشکار است؟

نکات کلیدی:

• خیر بودن عمل: این عمل خیر است، اما نیازمند احتیاط است.
• نیاز به حسن ظن: فراز «ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بِأَنْفُسِهِمْ خَيْرًا» بر لزوم حسن ظن دلالت دارد.

﴿لَوْلَا جَاءُوا عَلَيْهِ بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاءَ ۚ فَإِذْ لَمْ يَأْتُوا بِالشُّهَدَاءِ فَأُولَٰئِكَ عِنْدَ اللَّهِ هُمُ الْكَاذِبُونَ﴾

چرا بر آن چهار شاهد نیاوردند؟ پس چون شاهدان را نیاوردند، اینان نزد خدا دروغگویان‌اند.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن عمل: این عمل، به‌سان راهی فریبنده، با دروغ و مشکلات همراه است.
• دروغ و کذب: فراز «هُمُ الْكَاذِبُونَ» بر دروغ و گمراهی دلالت دارد.

﴿وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ لَمَسَّكُمْ فِي مَا أَفَضْتُمْ فِيهِ عَذَابٌ عَظِيمٌ﴾

و اگر فضل خدا و رحمتش در دنیا و آخرت بر شما نبود، به سبب آنچه در آن فرو رفتید، عذابی بزرگ به شما می‌رسید.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن عمل: این عمل، به‌سان طوفانی ویرانگر، با عذاب بزرگ همراه است.
• عذاب عظیم: فراز «عَذَابٌ عَظِيمٌ» بر خطر بلاها و ناکامی‌ها دلالت دارد.

﴿إِذْ تَلَقَّوْنَهُ بِأَلْسِنَتِكُمْ وَتَقُولُونَ بِأَفْوَاهِكُمْ مَا لَيْسَ لَكُمْ بِهِ عِلْمٌ وَتَحْسَبُونَهُ هَيِّنًا وَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِيمٌ﴾

هنگامی که آن را با زبان‌هایتان پذیرفتید و با دهان‌هایتان چیزی گفتید که به آن علم نداشتید و آن را آسان پنداشتید، در حالی که نزد خدا بزرگ است.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن عمل: این عمل، به‌سان بنایی بی‌اساس، زیان‌بار است.
• خطر هتک حرمت: فراز «وَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِيمٌ» بر خطر هتک حرمت دلالت دارد.

﴿وَلَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ قُلْتُمْ مَا يَكُونُ لَنَا أَنْ نَتَكَلَّمَ بِهَٰذَا سُبْحَانَكَ هَٰذَا بُهْتَانٌ عَظِيمٌ﴾

و چرا هنگامی که آن را شنیدید، نگفتید: ما را نشاید که درباره این سخن بگوییم، منزهی تو، این بهتانی بزرگ است.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن عمل: این عمل، به‌سان میدان چالش، با درگیری همراه است.
• درماندگی: فراز «بُهْتَانٌ عَظِيمٌ» بر درماندگی طالبان دلالت دارد.

﴿يَعِظُكُمُ اللَّهُ أَنْ تَعُودُوا لِمِثْلِهِ أَبَدًا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ﴾

خدا شما را اندرز می‌دهد که اگر مؤمنید، هرگز به مانند آن بازنگردید.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن عمل: این عمل، به‌سان راهی بی‌فرجام، نتیجه‌ای ندارد.
• تحذیر الهی: فراز «يَعِظُكُمُ اللَّهُ» بر هشدار الهی دلالت دارد.

﴿وَيُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ ۚ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ﴾

و خدا آیات را برای شما روشن می‌سازد و خدا دانا و حکیم است.

نکات کلیدی:

• خیر بودن عمل: این عمل خیر اما دشوار است.
• نیاز به دقت: فراز «وَيُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ» بر لزوم دقت و احتیاط دلالت دارد.

﴿إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۚ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ﴾

کسانی که دوست دارند زشتی در میان مؤمنان شایع شود، در دنیا و آخرت عذابی دردناک دارند. و خدا می‌داند و شما نمی‌دانید.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن عمل: این عمل، به‌سان آتشی سوزان، خطرناک و ناپسند است.
• فحشا و عذاب: فرازهای «تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ» و «عَذَابٌ أَلِيمٌ» بر قباحت و عذاب دلالت دارند.

﴿وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّهَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ﴾

و اگر فضل خدا و رحمتش بر شما نبود و اینکه خدا رئوف و رحیم است.

نکات کلیدی:

• خیر بودن عمل: این عمل خیر است، اما وابسته به رحمت الهی است.
• وابستگی به رحمت: فراز «فَضْلُ اللَّهِ» و «رَحْمَتُهُ» بر اهمیت توکل دلالت دارد.

﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ ۚ وَمَنْ يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ ۚ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ مَا زَكَا مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ أَبَدًا ۚ وَلَٰكِنَّ اللَّهَ يُزَكِّي مَنْ يَشَاءُ ۗ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ﴾

ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از گام‌های شیطان پیروی نکنید. و هر کس از گام‌های شیطان پیروی کند، او به فحشا و منکر فرمان می‌دهد. و اگر فضل خدا و رحمتش بر شما نبود، هرگز هیچ‌یک از شما پاک نمی‌شد، ولی خدا هر که را بخواهد پاک می‌سازد. و خدا شنوا و داناست.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن عمل: این عمل، به‌سان دام شیطان، خیر نیست.
• فحشا و منکر: فراز «يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ» بر خطر گناه دلالت دارد.

﴿وَلَا يَأْتَلِ أُولُو الْفَضْلِ مِنْكُمْ وَالسَّعَةِ أَنْ يُؤْتُوا أُولِي الْقُرْبَىٰ وَالْمَسَاكِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ۖ وَلْيَعْفُوا وَلْيَصْفَحُوا ۗ أَلَا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ ۗ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ﴾

و کسانی از شما که صاحب فضل و وسعت‌اند، نباید سوگند بخورند که به خویشاوندان و مسکینان و مهاجران در راه خدا چیزی ندهند. باید عفو کنند و درگذرند. آیا دوست ندارید که خدا شما را ببخشاید؟ و خدا آمرزنده و رحیم است.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن عمل: این عمل، به‌سان راهی پرزحمت، خیر نیست.
• شلوغی و فرسایش: این عمل با پیچیدگی و خستگی همراه است.
• ارتباط با ضعفا: فراز «أُولِي الْقُرْبَىٰ وَالْمَسَاكِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ» بر ارتباط با افراد ضعیف دلالت دارد.

﴿إِنَّ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۚ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ﴾

کسانی که به زنان پاکدامن بی‌خبر مؤمن تهمت می‌زنند، در دنیا و آخرت ملعون‌اند و برای آنها عذابی بزرگ است.

نکات کلیدی:

• ناپسند بودن مطلق عمل: این عمل، به‌سان راهی بن‌بست، ناپسند است.
• لعن و ناکامی: فرازهای «لُعِنُوا» و «عَذَابٌ عَظِيمٌ» بر لعن و ناکامی دلالت دارند.
• درماندگی: این عمل طالبان را عاجز و درمانده می‌سازد.

با نظارت صادق خادمی